POT نام کوتاه شده یک پتانسیومتر (Potentiometer) است. واژه Potentiometer ترکیبی از واژههای Potential Difference (اختلاف پتانسیل) و Metering (اندازهگیری) است. پتانسیومتر یک یک قطعه آنالوگ سهسر است که به صورت مکانیکی قابلیت چرخش دارد.
پتانسیومتر (Potentiometer) یا اسپید پات (speed pots) نوعی مقاومت متغیر است که برای کنترل سرعت، ولتاژ و یا فرکانس استفاده می شود و دارای سه پایانه یا ترمینال است. پتانسیومترها قطعاتی پسیو هستند، یعنی به یک منبع تغذیه یا مدار اضافه برای ایفای نقش خود به صورت خطی یا چرخشی نیاز ندارند. پتانسیومترها به ندرت به طور مستقیم برای کنترل توان زیاد (بیش از یک وات) استفاده میشوند، چرا که اتلافِ گرماییِ زیادی دارند. در عوض از آنها برای کنترلِ بهرۀ (Gain) تقویت کننده ها و در نتیجه برای تنظیم دامنۀ سیگنال آنالوگ (مانند کنترل صدا در تجهیزات صوتی) بسیار استفاده می شود. برای مثالی دیگر، دیمِر (تاریک کننده) از پتانسیومتر در مدارِ کنترل سوئیچینگِ ترایاک و بهطور غیر مستقیم برای کنترل نور لامپ استفاده میکند.
ویژگی پتاسیومترها
POTها دارای اشکال، اندازهها و ارزشهای مختلف هستند، اما همه آنها موارد مشترک زیر را دارند:
دارای سه ترمینال (یا نقاط اتصال) هستند.
دارای یک دستگیره، پیچ یا کشویی هستند که میتوانند برای تغییر مقاومت بین ترمینال میانی و یا یکی از ترمینالهای خارجی حرکت داده شوند.
مقاومت بین دو ترمینال خارجی یک مقاومت ثابت (ثابت) است و حداکثر مقاومت POT است. این مقاومت حتی وقتی دکمه ، پیچ یا کشویی حرکت میکند تغییر نمیکند.
با جابجایی دکمه، پیچ یا کشویی، مقاومت بین ترمینال میانی و هر یک از ترمینال های خارجی از 0 Ω تا حداکثر مقاومت گلدان متغیر است.
انواع پتانسیومتر
پتانسیومتر دو نوع اصلی وجود دارد ، پتانسیومترهای خطی و پتانسیومترهای دورانی. پتانسیومترهای غشایی نوع دیگری از پتانسیومتر است که اغلب به آنها "POTهای نرم" گفته میشود و میتواند بصورت خطی یا دورانی باشد.
از پتانسیومتر برای اندازهگیری حرکت یک شی به صورت خطی یا چرخشی استفاده میشود. ساختار مکانیکی هر دو پتانسیومتر دورانی و خطی بسیار شبیه به هم است، هر یک، از دو ترمینال ثابت -شامل یک ترمینال متحرک و یک نوار مقاومتی تشکیل شده است. در یک پتانسیومتر خطی، مسیر مستقیم است در حالی که در یک پتانسیومتر چرخشی مسیر مدور است
انواع مختلف پتانسیومتر برای چه استفاده می شود؟
در طول سالها انواع مختلفی از پتانسیومترها برای بسیاری از کاربردها تهیه کرده شدهاست. برخی از کاربردهای پتانسیومتر عبارتند از:
پتانسیومترهای خطی
دوچرخه کوهستان حرفهای: از پتانسیومترهای خطی برای اندازه گیری چنگال سیستم تعلیق و جذب شوک قاب استفاده می شود.
سیستمهای فرمان: در ماشین آلات کشاورزی، پتانسیومترهای خطی برای اندازه گیری دقیق در سیستم های فرمان استفاده شده است.
پتانسیومترهای دورانی
گیت بلیط: گیتهای بلیط که قبل از باز شدن نیاز به اسکن بلیط دارند، از پتانسیومترهای دورانی استفاده میکنند تا اطمینان حاصل شود که گیت برای مدت زمان اختصاص یافته باز است. اینها در بسیاری از گیت فروش بلیط از جمله موانع موجود در مترو لندن استفاده میشوند.
سیستمهای خودروی دریایی: سنسورهای موقعیت دورانی در سیستمهای فرمان برخی از وسایل نقلیه دریایی از جمله زیردریاییها استفاده میشود.